Er zijn plaatsen waar je in je dromen of door de verhalen van anderen al bent geweest voor het echt het geval is. De Pamir Highway is er zo eentje voor ons. Dit jaar was het eindelijk zover.
De Pamir Highway (of M41) loopt door Afghanistan, Oezbekistan, Tadzjikistan en Kirgizië in Centraal-Azië. Wij kozen voor een lusje Osh-Khorog-Osh door Kirgizië en Tadzjikistan. Dit bood ons de mogelijkheid de Pamir grondig te verkennen. Behalve de grotendeels geasfalteerde M41 zijn er immers nog talloze zijwegen door spectaculaire valleien. In Osh kregen we nog informatie uit eerste hand van Trien, die zestien maanden geleden per fiets uit België vertrok.
Het grootste deel van het plateau ligt tussen drie- en vijfduizend meter. De grootse bergen hebben er namen als Peak Lenin (7134m) , Peak Marx (6723m) en Peak Engels (6510m). De grenzen van de voormalige Sovjet-Unie, China, Pakistan en Afghanistan komen hier samen en in de 19de eeuw was de regio cruciaal in het geopolitieke spel dat de Sovjet-Unie en Groot-Brittannië uitvochten. De Pamir Highway werd tussen 1931 en 1934 door Sovjet ingenieurs aangelegd op het zijderoute traject om het transport van troepen en proviand makkelijker te maken.
De natuur is er overweldigend. Het is een haast buitenaards landschap van witte bergtoppen, immense desolate valleien en knalblauwe bergmeertjes. Veel stenen ook (merkte Tine onderweg terecht op). De rotsen bieden een ongeziene kleurenpracht gaande van alle bruintinten tot groen, graniet en roestrood. In dit prachtige decor klatert water in talloze beken van de bergen naar beneden. Het hoeft dan ook niet te verbazen dat geschikte kampeerplekjes vinden hier kinderspel was.
Als de natuurelementen iets minder lieflijk waren (of het lijf te vermoeid), kozen we voor een homestay. Die boden ons een ontnuchterende inkijk in het harde dagelijkse leven van de Tadzjiken. De huizen hebben er noch stromend water noch elektriciteit.In het beste geval beschikte het dorp over een pomp met grondwater. Het meubilair beperkte zich meestal tot één kast. Tafel of stoelen waren zelden aanwezig. Koken, eten en slapen gebeurde op matrassen op de grond. Op die hoogte groeit er quasi niets, eigen kweek is er bijgevolg niet en ongeveer alles wat je eet of koopt moet van ver aangevoerd worden.
Yaks blijken er cruciaal voor voedselvoorziening en van hun wol worden tapijten en kussens gemaakt. Met de gedroogde yak-kak worden de huisjes in de winter verwarmd.
Die moeilijke levensomstandigheden staan in schril contrast met de buitengewone vriendelijkheid van de bevolking. Zowel in Kirgizië als in Tadzjikistan lijkt het alsof kinderen eerder ‘hello’ dan ‘mama’ leren zeggen. Steeds werden we enthousiast toegejuicht. Talloze keren kregen we een brood toegestopt of werd ons chai (‘thee’) aangeboden.
Wij fietsten vanuit Osh over de M41 via Sary-Tash, Karakul en Murghab tot voorbij Alichur waar we de afslag namen door de Shakdara vallei. De Pamir is sowieso dunbevolkt, de Shakdara vallei nog iets dunner, onze eerste dag in de Shakdara vallei kwamen we er drie herders tegen, verder niemand.
Centraal-Azië mag hier dan misschien minder gekend zijn bij strandtoeristen, nergens ontmoetten wij meer fietsers (uit alle uithoeken van de wereld), motorrijders of overlanders. De Pamir Lodge in Khorog is een trefpunt voor al die ‘turisti’. De Nederlandse Steven en Anna zijn in februari in Nederland met de fiets vertrokken en waren net als wij van plan om via de Wakhan vallei naar Murghab te fietsen. Een Benelux-team was geboren. De weg door de Wakhan vallei loopt langs de rivier Panj die de grens vormt met Afghanistan. De Panj trekt een lijn van groene oases en authentieke dorpen met de Hindu Kush keten op de achtergrond. We kwamen ogen tekort om al dat moois te aanschouwen.
Steven en Anna hadden in Khorog de bazaar opgekocht. Onze 10kg aan voedsel bleek een peulschil. Ze hadden tassen vol eten bij zich, een gevarieerd aanbod volledig conform de richtlijnen van de voedingspiramide. Ze slaagden er zelfs in om eieren ongeschonden te transporteren. En dit terwijl de meeste fietsers zich hier verplaatsen op een rantsoen van drie Snickers per dag. Het was bijzonder plezant (en voedzaam) om samen met hen de Wakhan te fietsen. Hun goedlachse gezelschap maakte de lastige weg licht verteerbaar.
We fietsten alles samen 1265km aan een gemiddelde snelheid van 12.07km/u. Snel kan je dit niet noemen. De hoogtemeters hebben zeker een rol in gespeeld: zeven keer fietsten we over een pas van meer dan 4000m. De Ak Baital pas was met zijn 4655m de hoogste. Helaas vonden de Sovjets sfeer en gezelligheid iets minder belangrijk. Op de passen stond er meestal geen toeristisch infobord. Het was bijgevolg altijd een beetje gissen of we nu echt boven waren of toch niet.
Ook de staat van de weg botte onze snelheid wat af. Vooral de dirtroads in de Shakdara en de Wakhan waren bij momenten van twijfelachtig allooi: wasbord, grote lossen keien, zandstroken, riviercrossing of helemaal geen weg. Een korte filmimpressie vind je hier: https://www.youtube.com/watch?v=E8UJ32nwrJs.
Daartegenover stond dan weer dat er nauwelijks verkeer was, de enkele auto’s hoorde je in dit muisstille landschap al van heel ver komen. Wij vonden de Pamir alvast een paradijs voor fietsers. De dromen en verhalen bleken meer dan terecht.
*Er zijn verschillende verklaringen voor de betekenis van het woord ‘Pamir’. De meest poëtische theorie is dat het afstamt van de oud-Perzische uitdrukking pa-i-mehr, ‘het land aan de voet van de zon’.
14/07/2017: Osh – 4,5km voor Chiyirchik Ashuu pas: 61km, 5u41, 10.7km/u gem.
15/07/2017: 4,5km voor Chiyirchik Ashuu pas – 4km na Kichi Karakol: 86km, 6u23, 13.4km/u gem.
16/07/2017: 4km na Kichi Karakol – Sary Tash: 48km, 4u54, 9.8km/u gem.
17/07/2017: Sary Tash – te velde voor de grens met Tadzjikistan: 40km, 3u45, 10.7km/u gem.
18/07/2017: te velde voor de grens met Tadzjikistan – Karakol: 61km, 4u41, 13km/u gem.
19/07/2017: Karakol – te velde net voor Ak Baital pass: 62km, 5u31, 12.2km/u gem.
20/07/2017: te velde net voor Ak Baital pass – Murghab: 86km, 5u01, 16.9km/u gem.
21/07/2017: rustdag in Murghab
22/07/2017: Murghab – te velde voor Neizatash pass : 42km, 3u17, 12.7km/u gem.
23/07/2017: te velde voor Neizatash pass – Alichur : 68km, 3u57, 17km/u gem.
24/07/2017: Alichur – net voor de afslag naar Shakdara vallei : 71km, 6u26, 11.1km/u gem.
25/07/2017: voor de afslag naar Shakdara vallei – te velde in Shakdara : 38km, 3u57, 9.5km/u gem.
26/07/2017: te velde in Shakdara – Shohirizm: 70km, 5u50, 12km/u gem.
27/07/2017: Shohirizm – Khorog: 62km, 3u33, 17.5km/u gem.
28-29/07/2017: rustdagen in Khorog
30/07/2017: Khorog – net voorbij Sist: 53km, 5u, 10.6km/u gem.
31/07/2017: net voorbij Sist – Ishkashim: 58km, 4u35, 12.6km/u gem.
01/08/2017: Ishkashim – Zumugd: 69km, 5u40, 12.2km/u gem.
02/08/2017: Zumugd – Langar: 49km, 4u28, 11km/u gem.
03/08/2017: Langar – te velde: 24km, 3u57, 6km/u gem.
04/08/2017: te velde – 3km voorbij Kargus checkpoint: 50km, 5u54, 8.4km/u gem.
05/08/2017: 3km voorbij Kargus checkpoint – Alichur: 58km, 5u37, 10.3km/u gem.
06/08/2017: Alichur – te velde na de Neizatash pass: 69km, 4u25, 15.5km/u gem.
07/08/2017: te velde na de Neizatash pass – Murghab: 40km, 2u11, 18.3km/u gem.
07-12/08/2017: rustdagen in Murghab, transfer naar Osh, rustdagen in Osh
Wat een prachtige reis weer, op de fiets door zulke desolate landschappen. Dank voor het meegenieten!
Om kippenvel van te krijgen! Super wat jullie beleefden en ons weer lieten meegenieten. Plan alvast maar de volgende reis.
Telkenmale als ik jullie verslag lees, zeg ik bij mezelf: hoed af en respect voor jullie beide. Ben benieuwd wanneer jullie eerste boek of documentaire uitkomt. Dit gaat een geweldig verhaal zijn. Nogmaals: respect voor jullie.
Lang leve de snickers. Lang leve de Pamir. Lang leve chapter Oostende en de fiets!
Stannies !
Kwijl, zever en zucht. Voorwaar weer wreed schone (award winning) foto’s. Als Katrien nu nog niet kan overtuigd worden dan weet ik het niet ! Prachtige kleuren, machtige pieken, hospitabele mensen en wat een zalig gebrek aan toeristen. Daar moeten we het fijne van weten. Nog maar eens een bestemming erbij voor de volgende jaren. Tot binnenkort.
Mmmmmm snickers!
Het zal weer een fantastische reis geweest zijn, gekleurd met mooie foto’s en bijhorend verslag.
Op naar de volgende, ik kijk er al naar uit!
Groeten,
Norbert
Ongelooflijk wat jullie deden! En zo mooi in beeld gebracht! Merci
De wereld is weer groot.
Prachtig verhaal en foto’s! Benieuwd naar de volgende excursie ?
Amai! Weer een prachtig gewaagd avontuur!
Jullie moeten een berenconditie hebben! Petje af. Wat een tocht. En wat een schitterend landschap. In it leven haal ik het niet meer, vrees ik. Ik zet het alvast op mijn lijstje voor het volgende. Heerlijk dat jullie ons in woord en beeld laten meegenieten.
Hilde
daar neem ik mijn helm voor af ;-)!
Dankjewel om jullie ervaringen te delen.
Prachtig reisverslag en superfoto’s!
Machtig!!
Veel bewondering voor wat jullie doen!!
Mooi verhaal over een prachtige tocht! We beleven het opnieuw door de manier waarop jullie het zo prachtig weergeven. Wij hebben nog even kunnen teren op de voorraad & genieten nu van ECHTE koffie in Osh. Tot in Oostende!
We hebben weer eens genoten van jullie prachtige reis! Groetjes ginder ?, Marianne en Marc
Magnifiek!
niet te doen, zo schoon! tot gauw voor de live-versie x
prachtige natuur, mooi reisverslag, super mooie foto’s – fijn dat jullie ons laat meegenieten.
schoonschoonschoon vrienden, alweer een overweldigend avontuur, benieuwd naar meer live verslagbeving !
Uniek, zowel het landschap als jullie prestatie !
Het is er dan toch van gekomen.
Prachtig gewoon
Grutjes Jos & Sabine
Prachtige foto’s en verslag!!
Altijd heerlijk om te lezen!
Inderdaad terug een ervaring rijker om nog lang van na te genieten!
Groeten,
Ann.
overweldigend… moet een uniek avontuur zijn om te fietsen in die wondermooie landschappen…
wat een prestatie.. proficiat….
dank voor het verslag en de beelden…zo kunnen wij ook meegenieten